Oeps…..

Het is iedereen vast wel eens overkomen;  je had jouw paard vastgezet aan een touw of ketting. Er gebeurde iets waardoor het paard schrok. Hij ging hangen in het halter waarbij hij het halter of touw kapot trok. Paniek.

Waarschijnlijk heb je even peentjes staan zweten, maar haalde je daarna opgelucht adem; ‘dat ging nét goed!’ Toch baal je een beetje, want er moet (weer?) een nieuw halter komen. Kost je weer een euro of twintig…

Heb jij je op zo’n moment wel eens afgevraagd hoeveel kracht ervoor nodig is om een halter kapot te trekken? Probeer het zelf eens met een stalgenoot;  grote kans dat dit niet lukt. Het ‘hangen’  is vaak de oorzaak van (als ik het een naam mag geven ) een whiplash bij paarden.

Door de enorme druk achter de oren, op de achter hoofdschedel (deze plek noemen we met een moeilijk woord: ‘de occiput’) kan er veel beschadigd raken. Deze druk kan veel gevolgen hebben op de rest van de schedel, maar uiteraard ook op alle structuren in de schedel. De gevolgen en symptomen zijn te vergelijken met een whiplash bij mensen, vandaar dat ik het ‘beestje’ deze naam geef.

Ik zal proberen uit te leggen wat er gebeurt en wat de gevolgen kunnen zijn als een paard is gaan hangen in het halter. Ik vermoed dat jij jouw paard daarna nooit meer simpel vast zult zetten zonder te voorkomen dat hij kán gaan hangen.

Doe een stapje naar voren….

Regelmatig kom ik op stallen situaties tegen waarover ik mij ernstig zorgen maak. Het paard staat al keurig klaar als ik arriveer. Het paard staat aan een of twee touwtjes in een lang gangpad, zonder dat er een wand of  muur achter het paard aanwezig is.

Gekscherend vraag ik wel eens: ‘Hoe laad jij jouw paard op de trailer?’.

Het antwoord luidt meestal: ‘Voordat ik hem vastzet aan de kettingen, dan doe ik altijd eerst de stang erachter, want anders kan hij gaan hangen’.  Het antwoord is keurig, maar als ik dan vraag: ‘Waar is de stang in deze situatie nu je hem wél vast hebt staan met een of twee touwen?’ dan wordt het even stil en zegt men meestal dat er ‘eigenlijk nooit wat gebeurt’. Fijn. Maar een keer kan al een keer teveel zijn.

Stel: Jouw paard schrikt, loopt een pas achteruit en wordt niet begrensd, immers;  er is geen wand of muur aanwezig. Het paard merkt dat er druk achter op de schedel komt, raakt in paniek en gaat volledig in de achterhand hangen. De ogen worden groter en witter; je ziet nog meer paniek en het paard loopt weer naar voren. Hij glijdt bijna uit, loopt naar achteren met nog meer kracht en dan… Jawel; het halter knapt. Het paard komt tot rust omdat de druk op de schedel en nek weg is, maar ondertussen heeft er zich een enorm trauma afgespeeld op de achterhoofd schedel, daar waar het kopstuk van je halter achter de oren op de nek ligt (de occiput).

Reverse whiplash

Doordat er een enorme trekkracht op het gehele lichaam komt, kan er een secundair trauma (een trauma dat uit een ander trauma voortkomt) ontstaan; en wel in de schoudergordel, voor het schouderblad. Het paard trekt namelijk met zijn hele gewicht (en dan spreken we al snel over een zeshonderd kilo!) aan zijn achterhoofd schedel.  Ik noem dit secundair trauma een reverse whiplash.

Als ik het heb over spieren, dan heeft een spier een aanhechting op bijvoorbeeld 2 bot delen, maar als ik het heb over het bindweefsel dat de spier omhult, dan wordt het gehele lichaam erbij betrokken want het bindweefsel netwerk gaat 3-dimensionaal over en door het lichaam heen.

De spieren in deze regio hebben allemaal een aanhechting op de achterhoofd schedel, eerste halswervel, kaken, tot aan de aanhechting van het schouderblad. Deze spieren gaan ook onderdoor of over het schouderblad heen en hebben een aanhechting tot de regio onder het zadel. Deze spieren worden zo enorm uit elkaar gerekt dat daardoor naderhand een enorme bindweefselknoop/whiplash ontstaat. Deze zie je niet en aanvankelijk zul je denken dat het meevalt. Naderhand begint de ellende want deze bindweefselknoop/whiplash blijft actief, zonder dat jij dat merkt.

Het geval is namelijk dat deze knoop continue aan de (inmiddels geirriteerde) schedel blijft trekken. Daarom kan de schedel, maar ook het 3 dimensionale bindweefsel netwerk over het gehele lichaam, niet tot rust komen. Zeker wanneer deze knoop geïrriteerd raakt doordat de betreffende schoudergordel in beweging moet komen en/of belast wordt. Je kunt je voorstellen dat dit veel problemen met zich mee kan brengen, zowel fysiek als mentaal.

Dit trauma is moeilijk te vinden; als je enkel met je hand achter het schouderblad voelt of masseert, dan kom je het niet tegen. Pas als je het hoofd erbij betrekt en dan specifiek de achterhoofd schedel, dan zal je paard meteen een duidelijke pijnreactie geven omdat de knoop dan geactiveerd wordt.

Therapie, in welke vorm ook, kan in de meeste gevallen al veel verlichting geven op de schedel, schouderblad en ribben. Maar als de bindweefselknoop/whiplash zelf, niet wordt opgelost dan kunnen de problemen terug komen. Het spreekt voor zich dat er zeer specialistische  technieken aan te pas komen om de volledige ontspanning van de whiplash te krijgen.

Een whiplash kan een enorm effect op de bewegingsvrijheid hebben en geeft daarmee een beperking. Elk paard zal dat gaan compenseren, op welke manier dan ook.

Symptomen bestrijden of oorzaak aanpakken?

Sommige paarden hebben een traanoog, zijn allergisch voor pollen, hebben de neusvleugels op ongelijke hoogte of de ogen ongelijk  in de schedel staan. Andere paarden mag je absoluut niet aan de oren komen, slijten het gebit scheef af (ook al komt de tandarts keurig elke tien maanden) of slijten de voorvoeten op een bepaalde manier scheef, ook al komt de smid met geregelde intervallen. Sommige paarden kantelen het hoofd, of er komen onverklaarbare kreupelheden voor.

In het geval van het traanoog, dan kun je de traanbuis laten doorspoelen, maar staat er misschien zoveel druk op de schedel dat daardoor de traanbuis wordt dichtgedrukt?

In het geval van pollen kun je een supplement gaan inzetten, maar zijn de pollen wel de oorzaak? Leveren pollen soms een probleem op omdat de sinussen in de schedel geïrriteerd zijn door de druk die op de schedel staat? Een supplement inzetten kan zeker verlichting geven, maar is het ook de oplossing voor het probleem?

Is jouw paard altijd erg paniekerig of raakt hij snel in de stress, dan kun je uiteraard een rustgevend middel inzetten. Maar het kan best zijn dat hij continue hoofdpijn heeft. Ook in dit geval kan een supplement verlichting geven, maar pakken we de oorzaak of het gevolg aan?

Is jouw paard niet actief genoeg, dan kun je hem een brok geven die meer energie levert, maar wie weet is het paard depressief aan het worden omdat niemand hem begrijpt, en gaat daardoor het hogere zetmeel en suikergehalte averechts werken, en kan uiteindelijk voor maagzweren zorgen.

Is jouw paard extreem hengstig of wil ze juist niet hengstig worden dan kun je haar daar een supplement voor geven, maar is door de druk in de schedel de hormoonbalans niet totaal verstoord? In dit geval kan een homeopaat of natuurgeneeskundige je misschien verder helpen.

In het geval van het continue scheef afslijten van het gebit en/of hoeven zul je de tandarts en smid erbij nodig hebben, maar aanpak van de whiplash door een osteopaat, kan de tandarts en smid ook verder helpen.

Heeft je paard maagzweren ondanks dat hij voldoende ruwvoer krijgt, weinig zetmeel en suikers, dan is de maagzweer geen oorzaak, maar waarschijnlijk een gevolg van (te-) veel stress.

Kort gezegd; er ontstaat meestal veel stress na een ‘hang incident’. Stress kan veel problemen veroorzaken en vreet energie. Daarbij is een continue hoog cortisol gehalte extreem slecht voor mens én dier. Zo kun je zien dat ‘een keer hangen’ veel consequenties kan hebben, wat voor tal van sluimerende problemen kan zorgen. Supplementen kunnen zeker helpen de problemen te verminderen.

Let wel op: Supplementen zijn momenteel overal te vinden. Maar als je niet exact weet welk supplement je moet inzetten, dan los je daarmee het probleem niet op. Een veterinair arts, homeopaat, natuurgeneeskundige of osteopaat, kan de oorzaak van het probleem meestal vaststellen. Daarmee kan hij/ zij jullie verder helpen met het inzetten van de juiste behandeling en/of supplementen.

Zelf werk ik met enkele basisproducten van NML Healt, waaronder die van PUUR en Phytonics, die in combinatie met mijn werkwijze, goed kunnen helpen. Wordt het specialistischer en heb ik op dat gebied onvoldoende kennis, dan verwijs ik je graag door naar een homeopaat of natuurgeneeskundige die meer kennis heeft van het specifieke probleem en de daarbij behorende supplementen die ingezet kunnen worden.

Even een voorbeeld om een en ander helder te krijgen: Je hebt een lekke band van de fiets. Je kunt de band oppompen en weer gaan fietsen, maar de kans is groot dat je band morgen weer moet oppompen als je verder niks doet. Elke dag weer die verrekte band oppompen, net zolang tot je het gaatje dat erin zit, repareert. Het oppompen helpt wel op korte termijn, maar is niet de oplossing voor het daadwerkelijke probleem. Begin dus altijd met het zoeken naar de oorzaak van het probleem, voordat je klakkeloos supplementen of behandelingen in gaat zetten.

Een gezegde blijft, zeker in dit geval, altijd van toepassing:

‘Voorkomen is beter dan genezen’.

Een paard zonder whiplash loopt, en voelt zich, veel beter dan een paard mét whiplash. Een ‘Airbag’ aan de achterzijde voorkomt een hoop problemen.

Jeroen Duenk.

artikel duidelijk en simpel verwoord door Marga Stemerdink.