Het begrijpen van je Rechtshandige paard

*De context van dit artikel kan pas worden toegepast als het paard volledig is nagekeken en behandeld door paardenosteopaat Jeroen Duenk

Als jouw paard rechtshandig is dan heb je dat onder meer kunnen zien aan zijn rechtervoorhoef, die breder en platter is dan de linker voorhoef. Tijdens het rijden heb je gemerkt dat de oefeningen rechtsom een stuk makkelijker gaan dan linksom. Linksom kan het paard mentale spanning opbouwen omdat hij eigenlijk niet begrijpt hoe hij zijn lichaam moet gebruiken op de linkerhand.

Doe zelf eens een test en sla je armen over elkaar, blijf een paar seconden zo zitten en doe het dan eens andersom. Als het je al lukt, dan zal je ook bemerken hoe moeilijk dat is, en je zult ook je voelen hoe hoog je ademhaling zit en waarom je dus mentale spanning opbouwt.

Je rechtshandige paard voelt hetzelfde als je het in de linker wending wilt brengen. Je paard bouwt mentale spanning op en zijn ademhaling wordt steeds hoger. Hij zal wel goed inademen maar steeds moeilijker uitademen. Dit voel je als ruiter omdat je je benen om zijn ribben hebt liggen.

Als je je paard teveel dwingt zonder dat hij begrijpt wat je wilt, stagneert zijn ademhaling en daarmee zet hij zich vast op je binnenbeen. Zijn ribbenkast is niet meer ontvankelijk voor je beenhulpen.

Als je de oefeningen correct rijdt dan is de lengtebuiging evenredig verdeeld over het hele lichaam. Het paard zal dan elke wervel vanuit de rug tot aan de nek op een correcte manier gebruiken met evenveel kracht op ieder deel van zijn wervelkolom. Dit maakt een paard leniger, buigzamer, handiger èn sterker. Maar als je paard de ademhaling vasthoudt omdat hij de oefening niet goed begrijpt dan slaat hij een stuk buiging in de ribben over. Daardoor zullen de borst- en onderste halswervels aan de linker zijde fors overbelast raken. Spieren in deze regio raken verzuurd, wat zich kan uiten in verminderde schoudervrijheid van het linker voorbeen, mede hierdoor zal het paard al een compensatie gaan ontwikkelen van het diagonale bekken waardoor het een SI blokkade gaat vormen, en het een ‘stuwend’ binnen-achterbeen krijgt i.p.v. een ‘dragend’ binnen-achterbeen.

Een rechtshandig paard, die het linksom erg moeilijk vindt en mentale spanning opbouwt, zal zich tegen het linkerbeen ‘aandrukken’. Het paard zet, zoals gezegd, de ademhaling en daarmee de ribbenkast vast. Als je je linkerbeen wilt aanleggen om de linker wending in te gaan, dan moet je paard uitademen anders kan hij niet buigen. Omdat in dit geval de linkerzijde zijn moeilijke kant is, zal het paard zich vastzetten in zijn ribben omdat zijn ademhaling stagneert. Daar druk je met je kuit niet zomaar doorheen. Dus moet je eerst de ribbenkast ‘open’ zetten om zijn ademhaling te activeren.

Kort gezegd, we moeten hem helpen om zijn lichaam zo te gebruiken dat hij kan uitademen en daardoor kan inbuigen

Dit kun je doen door op een recht stukje je paard te laten wijken voor het rechterbeen. Daarmee druk je met je rechterbeen tegen de ‘openstaande’ ribben aan de rechterkant. Omdat deze ribben wél openstaan, is het paard aan deze kant ontvankelijk voor de hulp. De rechterribben zullen iets zakken doordat ze naar binnen worden gedrukt en de linkerribben zullen iets omhoogkomen en zich ‘open’ zetten. Op dat moment creëer je een rotatie in de wervelkolom. Belangrijk hierbij is dat je je paard recht stelt. Met enkele passen kun je de ribbenkast op links al openen, dus zorg ervoor dat je aan de linkerzijde genoeg ruimte hebt om dan een linkerwending in te zetten. Vervolgens zet je beide handen weer wat naar binnen (naar links). Je kijkt ver vooruit in de richting waar je naartoe gaat (ik adviseer altijd om een halve baan of volte vooruit te kijken). Zo draai je je lichaam al in de goede richting en je geeft nu rustig met je linkerbeen een hulp. Kom vooral voorzichtig door met je hulp anders zal je paard zich direct weer gaan verzetten tegen de hulp van je binnenbeen.

Je paard zal nog niet helemaal begrijpen wat hij doet met zijn lichaam omdat hij voornamelijk reageert op de hulpen die je geeft. Hoogstwaarschijnlijk vervalt je paard na een paar passen of een halve volte weer in het ‘oude’ patroon. Ga je te lang door dan zal je merken dat je weer steeds harder met je linkerbeen moet drukken omdat je paard zijn ademhaling weer vasthoudt. Verander dan even van hand, zodat je paard letterlijk weer ‘op adem’ kan komen. Als je deze oefening goed uitvoert, gaat je paard  het ‘kunstje’ langzaamaan begrijpen en wordt hij steeds handiger.

In een paar stappen:

1. Rijd op de linkerhand.
2. Maak je paard recht op de lange zijde.
3. Laat je paard enkele passen wijken voor het rechterbeen naar binnen en houdt je paard daarbij recht (geen stelling aan laten nemen)
4. Zorg ervoor dat je voldoende ruimte hebt voor een wending naar links.
5. Kijk een halve baan verder in de richting waar je naartoe wilt en verplaats beide handen wat naar links.
6. Zet een wending in en leg je linkerbeen rustig aan. Denk eraan dat je je binnenkant ‘lang’ houdt. Vanaf je heup tot aan je schouder maak je je ribben ‘lang’. Veel ruiters trekken hun binnenheup in, waardoor de zit onvoldoende inwerkt en het paard in elkaar getrokken wordt. Je creëert zo onzuivere of teveel stelling en buiging.
7. Blijf linksom rijden tot je paard aangeeft dat het weer moeilijk wordt en verander van hand als het nodig is.
8. Rijd even op de ‘makkelijke kant’ (rechts) om op adem te komen en maak je paard – vóór je weer van hand gaat veranderen naar links – eerst weer even recht op de lange zijde en herhaal dan bovengenoemde stappen. Zo leer je je paard om ook mentaal ‘handiger’ te worden op zijn moeilijke kant.

Het krijgen van een ‘handiger’ paard, is wenselijker dan het krijgen van een ‘sterk’ paard  . Vaak worden paarden handiger op hun ‘goede’ kant en sterker op hun ‘zwakke’ kant, maar dan wel in de vorm van verzet. Een paard mag wel sterker worden, maar dan graag symmetrisch, aan beide kanten van zijn lichaam met de kracht evenredig verdeeld over de rechter- en de linkerzijde.

*Dit artikel is geschreven vanuit een osteopatische visie met ondersteuning van instructrice Marga Stemerdink